Elektroretinografia (w skrócie ERG) to jedno z najważniejszych badań wykonywanych w okulistyce weterynaryjnej. Pozwala ono ocenić aktywność elektryczną siatkówki, czyli sprawdzić czy światłoczułe receptory w postaci czopków oraz pręcików działają prawidłowo. Kiedy występują wskazania do przeprowadzenia badania ERG? Jak wygląda jego przebieg? W jaki sposób przygotować psa na elektroretinografię?
Aby zrozumieć istotę badania ERG, należy przybliżyć, do czego tak naprawdę służy znajdująca się w oku siatkówka. W dużym uproszczeniu – odpowiada ona za widzenie określonych obrazów. Odbiera bowiem bodźce świetlne i przekształca je w impuls elektryczny, który następnie przekazywany jest przez nerwy do mózgu. W samej siatkówce znajdują się światłoczułe receptory – czopki i pręciki, które odpowiadają kolejno za widzenie kolorów i kształtów. Jeśli ich działanie zostaje w jakikolwiek sposób zaburzone, rzutuje to na kondycję wzroku zwierzęcia.
Kiedy wykonuje się badanie ERG?
ERG wykonuje się rutynowo przed wykonaniem operacji usunięcia zaćmy u psów. Choroba ta powoduje bowiem zmętnienie soczewki, co sprawia, że trudno ocenić kondycję siatkówki podczas standardowego badania okulistycznego. Jest to istotne pod tym względem, że ewentualne uszkodzenie siatkówki uznaje się za przeciwskazanie do przeprowadzenia zabiegu usunięcia zaćmy.
Ponadto ERG jest jedną z najskuteczniejszych metod prawidłowego diagnozowania różnego rodzaju chorób siatkówki, szczególnie tych, w przebiegu których początkowo nie widać żadnych zaburzeń oftalmologicznych (np. dysplazja siatkówki, ślepota dzienna, z jaką zmagają się chociażby krótkowłose wyżły niemieckie oraz psy rasy alaskan malamute, nagłe nabyte zwyrodnienie siatkówki itd.).
Elektroretinografia służy także do diagnozowania początkowej formy postępującej atrofii siatkówki (PRA) i dysplazji pręcików czy czopków (rcd). Schorzenia te występują najczęściej u takich ras jak owczarki collie, psów rasy elkhound norweski, cocker spanieli, amerykańskich i angielskich labrador retrieverów, pudli i seterów irlandzkich.
Jak przebiega badanie ERG?
ERG to badanie całkowicie bezpieczne i bezbolesne dla psów. W zależności od protokołu trwa około 10 lub 45 minut. Początkowo zwierzę jest przygotowywane do przeprowadzenia elektroretinografii. Pacjenta wprowadza się w pełne znieczulenie, układa na stole, a następnie podłącza do specjalistycznej aparatury. Dwie elektrody umieszcza się podskórnie, a trzecia w formie soczewki nałożona zostaje na rogówkę. Znieczulenie podaje się nie tylko po to, by zwiększyć komfort psa w czasie badania, ale też, by ograniczyć jego ruchy. Zwierzę musi bowiem pozostawać nieruchome, by wyniki badań były jak najbardziej miarodajne. Przed samym założeniem soczewki podaje się psu specjalne krople do oczu, które znieczulają rogówkę i rozszerzają źrenice.
Całe badanie przeprowadzane jest w całkowitej ciemności. Ma to na celu wykluczyć wpływ światła dziennego i wzmocnić odpowiedź poszczególnych komórek siatkówki na zadane bodźce świetlne.
Na czym polega badanie ERG?
Elektroda umieszczona na romierzy elektryczną aktywność tej części oka. Ta objawia się jako odpowiedź na określony bodziec. Wynik ma formę specjalnego wykresu, na którym widać wartość odebranego sygnału, co dodatkowo określone jest w konkretnym przedziale czasowym. Na tej podstawie określa się stan siatkówki i jej poszczególnych elementów. Wyniki badań ERG powinny być interpretowane przez wyszkolonego w tym kierunku lekarza weterynarii.
Zaraz po badaniu pies zostaje wybudzony. Po krótkiej chwili zwierzę może z właścicielem wrócić do domu.
Jak przygotować psa na badanie ERG?
Choć badanie ERG jest bezbolesne i bezpieczne, warto się do niego odpowiednio przygotować. Przede wszystkim zwierzę powinno trafić do weterynarza na czczo. Ostatni posiłek należy podać pupilowi około 8-12 godzin przed przeprowadzeniem elektroretinografii. W tym czasie psu można podawać jedynie wodę (szczególnie ważne latem).
Trzeba też pamiętać, że po badaniu czworonóg z dużą dozą prawdopodobieństwa będzie nieco nieswój. Warto wtedy otoczyć go szczególną opieką i niespecjalnie go forsować. Powrót do pełnej dyspozycji po znieczuleniu może zająć psu nawet dobę.
Artykuł powstał przy współpracy z Centrum Okulistyki Weterynaryjnej EyeVet Wrocław: https://eyevet.pl/pl